Zeven strategieën om je kinderen in ramadaan te onderrichten

 

 

De Profeet (vzzmh[1]) zei: “Een vader kan zijn kinderen geen beter geschenk geven dan een goed moreel onderricht.” (Tirmidhi)

 

De vele aspecten van ramadaan (9^e maand van de islamitische kalender) – het vasten, de gebeden, morele waarden, liefdadigheid, Qoer’aan, familie, het feest – bieden een waardevolle kans om je kinderen te onderrichten. Of het nu je eigen kinderen zijn of de kinderen die je les geeft, onderwijs of onderricht is geen automatisch of gemakkelijk proces. Kinderen komen niet met een leeg verstand en vullen dat met wat je zegt. Onderricht vereist om te beginnen inspanningen, energie en enkele technieken.

 

Hier volgen enkele tips en technieken waarmee je het verstand en geheugen van je kinderen deze maand kunt trainen:

 

1. Laat hen de handen uit de mouwen steken

“Het voorname doel van onderwijs is niet kennis, maar de handeling.” (The great aim of education is not knowledge, but action) Herbert Spencer

 

Kinderen leren door ‘te doen’.Gemiddeld onthouden leerlingen 75% van een les die uit praktijkgerichte activiteiten bestaat, 5% van een lezing en 10% door te lezen (Jerome Brunmer).

Als je je kinderen bijvoorbeeld over de zakaat[2] wilt leren, laat ze je er dan bij helpen om het bedrag voor de zakaat te berekenen, een goed doel voor het geld te kiezen en de envelop op de post te doen. De kinderen kunnen leren middels handelingen en implementatie, niet noodzakelijkerwijs daarna.

Een concept wordt eerder ‘echt’ en ‘belangrijk’ voor kinderen als zij het ervaren, dan als zij er slechts over lezen. Jaren later zullen ze zich nog herinneren hoe het in zijn werking ging, misschien zul je hen dan tegen vrienden horen zeggen: “Ik berekende het bedrag voor de zakaatal toen ik nog een kind was.”

 

De Profeet (vzzmh) was gewoon zijn kleinkinderen mee naar de moskee te nemen toen zij nog peuters waren en voordat zij wisten hoe ze moesten bidden.

 

1. Spreek hun gevoel aan

Als kinderen emotioneel betrokken raken bij een activiteit kunnen ze er maar moeilijk afstand van doen. Computerspellen en televisie doelen op de emoties van kinderen. Als ouder en onderwijzer kun je dezelfde techniek gebruiken.

Met verhalen, liederen, toneelstukjes, handwerk en spelletjes kun je hen emotioneel bereiken. Zodra een kind geïnteresseerd en enthousiast is, is het eerder geneigd om tot het einde geconcentreerd te blijven en de boodschap die je wilt overbrengen te ontvangen. Net zoals wij ons gebeurtenissen in ons leven die emotioneel belangrijk waren herinneren, onthouden kinderen concepten die zij leerden middels ‘leuke’, ‘grappige’, ‘spannende’ of ‘nieuwe’ activiteiten.

Schroom niet om het onderricht leuk te maken, dat hoeft niets aan de inhoud af te doen. Schrijf een lied over het feest, maak een schatkist van hadith[3], organiseer een Ramadaan Triviant avond of lees een verhaal over ramadaan in Medina. Als de kinderen het leuk vinden, zullen ze vragen naar meer!

 

1. Vertel over het doel

Leerlingen klagen vaak: “Waarom moeten we dit doen?” of “Deze oefening is zinloos”. Helaas wordt hier vaak op geantwoord: “Omdat ik het zeg”, of “Omdat het moet”. Of nog erger: “Je krijgt een cd-speler als je het doet.”

Net zoals wij hebben de kinderen niet de motivatie om iets af te maken, als zij het doel of belang van de handeling niet inzien. Om vergelijkbare opmerkingen van je kinderen over het gebed of het vasten te voorkomen, dienen zij het doel erachter te begrijpen. Voordat je met een les begint, of dat nu een verhaal over de metgezellen of de Profeet is of een knutselwerk voor het feest, kun je uitleggen waarvoor de activiteit dient en wat het nut ervan is voor de kinderen.

 

Herinner de kinderen eraan dat zij de handelingen van aanbidding verrichten om Allah[4]tevreden te stellen, niet jou. Leg uit waarom we Allah tevreden willen stellen en hoe elke handeling, waaronder het doen van de afwas of het maken van het wiskundehuiswerk, ons erbij helpt dat doel te bereiken. Als kinderen alleen bidden om jou tevreden te stellen, dan zal hun motivatie verdwijnen zodra jij niet in hun buurt bent. Als kinderen vasten of de Qoer’aanuitlezen omdat ze daar een materiële beloning voor krijgen, dan ontwikkelen ze misschien nooit liefde voor Allah of een innerlijk verlangen om de handeling uit te voeren. In plaats daarvan leren ze alleen om de materiële beloning te waarderen en zullen ze de handeling niet meer uitvoeren als die niet met een beloning gepaard gaat. Help je kinderen te begrijpen dat de beloning voor moslims niet noodzakelijkerwijs in dit leven ontvangen wordt en dat ze misschien op een grotere en betere beloning in het hiernamaals moeten wachten.

 

1. Richt je op de grote lijnen

“Onderwijs is wat er overblijft nadat iemand alles wat hij op school heeft geleerd is vergeten.” Albert Einstein

 

Vraag jezelf eens af hoeveel vergelijkingen of rekenkundige formules je je nog kunt herinneren uit je wiskundeboek van de brugklas? Misschien zijn het er vijf, twee of geen. Laten we eerlijk zijn, de meesten onthouden zeer weinig details van wat ze hebben geleerd.

Kinderen zullen zich niet alle rechtsregels van de zakaat, de rituele wassing of het gebed herinneren, en dat hoeven ze ook niet! Zorg er echter voor dat het weinige dat ze onthouden precies is wat je wilt dat ze zich nog herinneren. Richt je op de grote lijnen, zoals het concept dat Allah ons aanschouwt, dat we de regels uit de Qoer’aan en soenna (het voorbeeld dat door Profeet Mohammed werd gesteld) halen, dat het gebed een middel tot het louteren van de ziel is, etc. Herhaal deze concepten dagelijks op verschillende manieren. Terwijl je kinderen zich deze concepten eigen maken, kun je hen laten zien hoe ze de rest zelf kunnen leren op het moment dat zij dat nodig hebben.

 

Leer je kinderen ‘hoe zij kunnen leren’. Leer hen waar ze de rechtsinformatie kunnen vinden, hoe ze onderzoek kunnen doen naar een bepaald onderwerp en wie ze om informatie kunnen vragen. Ze zullen beter voorbereid zijn als ze de basisvaardigheden beheersen en weten hoe ze aan de details kunnen komen. Het uit het hoofd leren van elke regel is zowel voor hen als voor jou tijdverspilling.

 

1. Laat hen het voortouw nemen

Kinderen nemen verantwoordelijkheden vaak serieuzer dan volwassenen. De Profeet (vzzmh) stelde Osama ibn-Zaid aan als de bevelhebber van het moslimleger, hij was toen nog een jongeman en hij werd aangesteld terwijl er meer ervaren en oudere metgezellen waren. De Profeet (vzzmh) had vertrouwen in Osama’s bekwaamheid voor deze positie.

 

Geef kinderen de leiding over belangrijke taken en houd je afzijdig. Stel een kind aan voor het wakker maken van de andere kinderen voor soehoer (maaltijd die in ramadaan wordt genuttigd alvorens het vasten te beginnen). Laat iemand anders elke avond verantwoordelijk zijn voor het aankondigen van de iftaar tijd. Laat de kinderen een budget maken en feestcadeaus voor alle familieleden kopen. Laat hen zelf kiezen over welke taak ze de leiding willen.

 

Laat kinderen fouten maken en zelf beseffen wat ze beter hadden kunnen doen. Ervaring leert vaak beter dan instructie. Zodra een kind zonder jas de kou ingaat, zal hij zich de volgende keer zelf herinneren dat hij zijn jas aan moet doen.

Leer kinderen verantwoordelijk te zijn voor hun eigen kennisvoorziening. Als een kind vraagt: “Verbreekt het tandenpoetsen het vasten?”, kun je met een simpele ‘ja’ of ‘nee’ antwoord geven, maar dit geeft hem geen langetermijnkennis. Vraag in plaats daarvan: “Waar kun je het antwoord op je vraag opzoeken? Laten we er wat onderzoek naar doen.”

 

Begin de maand ramadaan door je kinderen een onderzoeksproject te laten doen over de zaken die het vasten verbreken en welke niet. Als ze zelf de informatie vinden, zullen ze dit eerder onthouden en het jaar erop precies weten waar ze het kunnen vinden.

 

“De enige persoon die ontwikkeld is, is degene die geleerd heeft hoe te leren en veranderen.” (Carl Rogers)

 

1. Wees enthousiast

“Onderwijs is niet het vullen van een emmer, maar het ontsteken van een vuur.” (W.B. Yeats)

 

Kinderen zullen aangestoken worden door je enthousiasme. Toon enthousiasme en passie voor de onderwerpen waarin je hen onderricht. Laat je kinderen zien dat je niet kunt wachten tot deramadaan gaat beginnen. Wees kwiek op de gebedstijden. Versier het huis voor het feest.

 

De Profeet (vzzmh) onderwees middels zijn voorbeeld. Zijn karakter en handelingen zorgden ervoor dat mensen van hem hielden en hem nastreefden. Wees een voorbeeld voor je kinderen. Lever oprechte inspanningen om de activiteiten leuk te vinden waarvan je verwacht dat je kinderen ze leuk vinden.

 

1. Combineer liefde met leren

De Profeet (vzzmh) groette kinderen op een warme manier door te knuffelen, zoenen te geven en ze op te tillen. Aboe-Hoeraira heeft overgeleverd dat al-Aqrab Habis de Profeet (vzzmh) Hassan zag kussen. Hij zei: “Ik heb tien kinderen maar ik heb nog nooit een van hen gekust.” Daarop zei de Boodschapper van Allah (vzzmh): “Degene die geen genade (aan zijn kinderen) toont, zal geen genade getoond worden.” (Uit Moslim)

 

Laat kinderen zien dat je van ze houdt, zonder te letten op hoe ze presteren. Laat elk kind zich op zijn eigen tempo ontwikkelen. Als je zegt: “Kijk eens naar je nicht Amina, zij heeft al tot en met de 15^e djoez[5] gelezen!” Je zult hier het kind alleen maar mee demotiveren en het in de eigenwaarde aantasten.

Buitensporig wedijveren en vergelijken resulteert vaak in hulpeloosheid en een gebrek aan motivatie voor kinderen die op een verschillende manier of in een langzamer tempo leren. Laat kinderen zelf hun vooruitgang beoordelen en maak liever een vergelijking met hun voorgaande niveau dan met het niveau van anderen.

 

 

Maak van deze ramadaan het begin van een gedenkwaardige en voortdurende leerervaring voor jou en je kinderen!

 

 

 

Auteur: Shehnaz Toorawa

Bron: http://www.islamonline.net/English/family/2005/10/article01.shtml

Vertaling: Dar al-Tarjama (www.daraltarjama.com)

 

 

[1] Vrede en zegeningen van Allah zij met hem (sall’ Allahoe alaihi wa sallam).

[2] Een jaarlijkse bijdrage van 2,5% van de rijkdom van moslims, die afgedragen wordt aan de behoeftigen.

[3] Een gezegde of handeling van de Profeet (vzzmh) die door zijn metgezellen is overgeleverd.

[4] Het woord ‘Allah’ is de Arabische term voor God. Hoewel het woord vaak aan de islaam toegeschreven wordt, wordt het niet alleen door moslims gebruikt: Arabische christenen en joden gebruiken dit woord om naar de Enige God te verwijzen. Het Arabische woord geeft iets nauwkeuriger dan de Nederlandse term uitdrukking aan de unieke eigenschappen van de Enige God. Het Arabische woord ‘Allah’ heeft geen meervoudsvorm, de Nederlandse term heeft dat wel. Het woord ‘Allah’ heeft ook geen connotatie wat betreft het geslacht. Allah is de God die door alle profeten aanbeden werd, van Adam tot Noach, Abraham, Mozes en Jezus en Mohammed.

[5] Een djoez is 1/30e deel van de Qoer’aan.